Stephane Mallarme

Stephane Mallarme
(18 Mart 1842, Paris - 9 Eylül 1898, Vulaines-sur-Seine)

Sembolizm akımının öncüsü Fransız şair Stéphane Mallarmé 18 Mart 1842'de Paris'te doğdu, 9 Eylül 1898'de Paris yakınlarındaki Valvins'de yaşamını yitirdi. Ortaöğrenimini yatılı olarak Sens Lisesi'nde yaptı. Edgar Allen Poe'yu anlamak için İngilizce öğrendi. 1863'te İngiltere'ye gitti ve İngilizce öğretimi dalında yeterlik belgesi aldı. Fransa'ya döndükten sonra Tournon Koleji'nde öğretmenliğe başladı. Bir süre Besançon ve Avignon'da yaşamını sürdürdüyse de 1871'de Paris'e döndü, 1895'te öğretmenlikten emekli oldu. 1880 yılından sonra Paris'te Roma Sokağı'ndaki evinde düzenlediği 'Salı Toplantıları' ile yaygın üne kavuştu. Yapıtlarında seçkin ve karmaşık anlatımı kullanan Mallarmé, şiirin gizem dolu olması gerektiğini savundu. Şiirlerini Art Libre'de yayımladı. Bir ara La Dernière Mode adlı dergi çıkardı. Paul Verlaine'in ölümünden sonra "şairler prensi" olarak anılan kapalı şiirin ustası Stéphane Mallarmé'yi Sartre, Fransız şairlerin en büyüğü olarak nitelemiştir. 19. yüzyıl Fransız şiirinde sembolizmin öncülerindendir. Mallarmé'ye göre kapalılık ve anlaşılmazlık şiirin özüdür. "Eski Tanrılar", "Saçmalar", "Koşuklar", ve "Düzyazılar" gibi yapıtları vardır. 



RONDEL 1

Hiçbir şey yok uyandığınızda
somurtmadan karşılayacağınız
korkunç bir gülüş sarsarsa bakınız
kanatlarınızı o yastıklarda

kayıtsız uyuyun, korkusuzca da
ele vermeyecek sizi soluğunuz
hiç bir şey yok uyandığınızda
somurtmadan karşılayacağınız

bütün o canım düşleri bir anda
bu güzellik bozduğu an bakınız
artık ne bir tek çiçek yanaklarda
ne de ölçüsüz elmaslar gözlerde
hiç bir şey yok uyandığınızda

Stephane Mallarme
Türkçesi: İlhan Berk




DENİZ MELTEMİ

Bütün hazları tattım, kitapları okudum, 
Ah, kandırmadı; kaçmak, kurtulmak istiyorum. 
Bir başka köpükle gök arasında kuşlar 
Orada şimdi kim bilir ne kadar sarhoşlar? 
Deniz çekiyor, deniz, kim tutabilir beni? 
Gözlerde aksi yanan o eski bahçeler mi? 
Geceler! Mahzun ışığı mı yoksa lambanın 
Beyaz kâğıda vurur, korkar dokunamazsın; 
Ne o; ne de çocuğuna meme veren taze; 
Gideceğim, ey gemi, bilinmedik ellere. 
Demir al, sallayarak direklerini. Sızlar 
Yürek ümitle, ama sonra her şeyi anlar. 
Belki de fırtınaları çağıran direkler, 
Şu anda rüzgârla gelecek ölümü bekler, 
O zaman ne yelken, ne de ümit... ama sen yine 
Kalbim, gemicilerin şarkılarını dinle 

Stephane Mallarme
Çeviri: Orhan Veli Kanık




İMBAT

Devirdim sayfaları! gönlümde yine hüzün var. 
Kaçmak! oralara kaçmak! Nasıl da mutlu kuşlar 
Göklerde köpükler arasında kanat çırpmaktan! 
Denizde ıslanan yüreğimi bu yolculuktan 
Hiçbir şey durduramaz, ne gözlerin yansıttığı 
O yaşlı behçeler, ne lambamın sürgün ışığı 
Aklığın savunduğu boş kâğıda bakıp duran. 
Ne de emzikli gelin bebeği doyuran. 
Gideceğim! Ve gemim doldurup yelkenlerini 
Kalkıyor, götürmek için o ülkelere beni! 
Hüzün bu, acımasız umutlarla aldanıyor, 
Sallanan mendillere yine inanıp kanıyor! 
Fırtınaları çağıran şu direkler, kim bilir 
Rüzgârların gömdüğü o batık gemilerdendir, 
Şimdi ne direkleri ne adaları kaldı... 
Boş ver kalbim, dinle tayfaların şarkılarını! 

Stephane Mallarme
Çeviri: Erdoğan Alkan